ពាក្យប្រើសម្រាប់បញ្ជាក់ប្រភេទពាក្យក្នុងវេយ្យាករណ៍ខ្មែរ មានការប្រើខុសៗគ្នាតាមសម័យកាល តាមអ្នកនិពន្ធ ។ ប្រការនេះ ខ្ញុំពុំធ្លាប់ចាប់អារម្មណ៍ទេ ស្រាប់តែថ្ងៃនេះ សុវិចិត្រ ធ្វើឲ្យខ្ញុំវង្វេងវង្វាន់ដូចមាន់ត្រូវមួយដំបង ។ លុះពិភាក្សាវែកញែកជាមួយ សុវិចិត្រមួយរយៈ ទើបអាចតោងឃើញហេតុពិតនៃការប្រើប្រាស់ពាក្យប្លែកគ្នា ដែលសំដៅលើន័យតែមួយ ។
មើលសៀវភៅក្នុងទសវត្ស ៦០ របស់លោក ពូវ អ៊ុម និង លោក រ៉ាយប៉ុក ប្រើ និបាតសព្ទ សម្រាប់ជំនួស គុណកិរិយា, អាយតនិបាតសព្ទ ជំនួស ធ្នាក់ និង សន្ធានសព្ទ ជំនួស ឈ្នាប់ ។ ចំណែកក្នុងសៀវភៅរបស់លោក ឃឹន សុខ (២០០៧) លោកប្រើ ស្នៀត ជំនួស អាយតនិបាតសព្ទ និង ធ្នាក់ ប្រើ ចំណង ជំនួសសន្ធានសព្ទ និង ឈ្នាប់ ។
ដូច្នេះ ការប្រើប្រាស់ពាក្យក្នុងវេយ្យាករណ៍ខ្មែរខុសគ្នាទៅតាមអ្នកនិពន្ធ និងសម័យកាល ។ ប្រសិនបើលោកអ្នកអានជួបនឹងពាក្យទាំងអស់នេះ សូមកុំប្លែកក្នុងចិត្តឡើយ ។
ដូច្នេះបើគេចេកប្រភេទពាក្យ គេអាចសរសេរជា ៖
- នាម
- គុណនាម
- សព្វនាម
- កិរិយាសព្ទ
- កិរិយាវិសេសន៍
- និបាតសព្ទ ឬ គុណកិរិយា
- អាយតនិបាតសព្ទ ឬ ធ្នាក់ ឬ ស្នៀត
- សន្ធានសព្ទ ឬ ឈ្នាប់ ឬ ចំណង
- បរិវាសព្ទ
- សំខ្យាសព្ទ
- ឧទានសព្ទ
ប្រសិនបើការយល់ឃើញខាងលើនេះពុំត្រឹមត្រូវ សូមមេត្តាជួយកែតម្រូវដោយអនុគ្រោះផងចុះ ។
សម្រាប់ខ្មែរ 
អីគេទៅ
បរិវាសព្ទ
សំខ្យាសព្ទ
ឧទានសព្ទ
ហ៊ីៗ ភ្លេចអស់ហើយ
អឹហឺ…
បរិវាសព្ទ ជាពាក្យអម ឬកំដរ ដើម្បីឲ្យមានសូរកាន់តែពីរោះ ដូចកៀកកើយ ផ្លែផ្កា ខ្ចៅខ្យង… ។ សំខ្យាសព្ទ ជាការរាប់ ចំនួនដែលត្រូវរាប់ លេខប្រាប់ចំនួនជាដើម (១,២,៣,៤,៥… នាក់ ក្បាល ខ្នង សន្លឹក… ទី១ ទី២ ទី៣…) និង ឧទានសព្ទ ជាសព្ទសម្រាប់ឧទាន គឺបន្លឺសំឡេងខ្លាំង បញ្ជាក់ពីសេចក្ដី ត្រេកអរ អស្ចារ្យ ខឹង ទុក្ខព្រួយ ឬភ្លាត់មាត់… ខ្លះកើតពីការត្រាប់សព្ទសំឡេង ដូចជា ឱ! នែ! ពុទ្ធោ! កណ្ដុំឆែប!…
ដូចមិនឃើញ បុច្ឆាសព្វនាម ? ( បុច្ឆនសព្ទ ? )
បុច្ឆនសព្ទ គឺពាក្យ ហេតុអ្វី? អ្វី? នរណា? ពេលណា?… យ៉ាងនេះមែនទេ? ខ្ញុំក៏មិនដឹងដែរ ដូចពុំធ្លាប់ឃើញក្នុងសៀវភៅវេយ្យាករណ៍ ចាត់ថាជាប្រភេទពាក្យ ។
ខ្ញុំគិតថា បើរាប់ឧទានសព្ទ គួរតែរាប់បុច្ឆនសព្ទ បញ្ជូលដែរ ។
ក្នុងវចនានុក្រមសរសេរ បុច្ឆនសព្វនាម ដែលសំដៅតែ
ពាក្យសួរជំនួសអោយ នាម ។ ចំពោះពាក្យ ទីណា ពេលណា
យ៉ាងណា ហេតុអ្វី…គួរតែហៅរួមថា បុច្ឆនសព្ទ ដោយរាប់បញ្ចូល
ទាំង នរណា អ្វី នេះផង បើប្រៀបទៅនឹងភាសាអង់គ្លេស៍ថាជាពពួក
adverbs of question គួរតែចាត់ពាក្យសំរាប់ប្រើធ្វើជាសំនួរអស់នោះ
ថាជា កិរិយាវិសេសន៍សំរាប់សួរ ឬហៅ បុច្ឆនវិសេសនកិរិយាសព្ទ
វិញក៏សមម្យ៉ាងដែរ តាមខ្ញុំយល់ ។
កែៈ ក្នុងវចនានុក្រមសរសេរ បុច្ឆាសព្វនាម ។
តែបើគាត់ សរសេរថា បុច្ឆនសព្វនាម ឬក៏អ្នកបោះពុម្ព
បោះច្រឡំខុស ក៏នាំគ្នាយល់ស្របតាមស្រ៊ូមិនខានទេ ព្រោះ
ន័យវាបំបែកមកជាខ្មែរដូចតែគ្នារវាង បុច្ឆា និង បុច្ឆន ។
ថ្នាក់ពាក្យខ្មែរ! ខ្ញុំភ្លេចអស់ខ្លះហើយ!
បឿនភាសាខ្មែរ សំរាប់ passive and active ដឹងថាគេហៅឈ្មោះដូចម្តេចដែរ?
ខ្ញុំធ្លាប់ប្រើនិងរៀនតែពាក្យ៖ និបាតសព្ទ, សន្ធានសព្ទ, អាយតនិបាត, សទិសសព្ទ, វេវចនសព្ទ..ទេ ចំពោះពាក្យ ឈ្នាប់ ចំណង ធ្នាក់ហ្នឹងធ្វើឲ្យខ្ញុំវង្វេងម្ដងៗរហូតដល់សព្វថ្ងៃហ្នឹង ។
achharia: ខ្ញុំយល់ស្រប ។
posoky: passive គឺអកម្ម active សកម្ម ។
ចុះកម្មវចក និងកត្តុវចក យ៉ាងម៉េចដែរ?
កម្មវចក កត្តុវចក ប្រហែល active voice, passive voice ហ្នឹងហើយ
មើលការនិយាយខ្លះៗពី ល្បះកត្តុ តាមតំណនេះ ចេញពាក្យប្លែកៗច្រើន
កម្មវាចក និង កត្តុវាចក គួររាប់ចូលក្នុងកិរិយាសព្ទ ។
ត្រូវហើយបឿន វាចកៈ គឺ Voice ហ្នឹងហើយ! ចំណែក កម្ម និង កត្តុ នោះស្រេចលើអ្នកទាំងឡាយសម្រេចចុះ ។
បច្ចេកសព្ទបែបនេះ មិនគួរប្រើតាមអំពើចិត្តដោយខ្វះការពន្យល់នោះទេ។ បើលោកប្រើ ស្នៀត ជំនួស ធ្នាក់ សំអាងលើហេតុផលអ្វី?
បើលោកប្រើ ចំណង ជំនួស ឈ្នាប់ សំអាងលើហេតុផលអ្វី?
ខ្ញុំមិនបដិសេធទេ តែបើយើងប្ដូរទាល់តែឃើញថារបស់យើងប្រសើរជាងគេ។
កត្តុវាចក=active voice ឧ. នាងវនិតាដាំបាយ Vanitaa cooks the rice។កម្មវាចក=passive voice ឧ. បាយត្រូវបាននាងវនិតាដាំ(ឬ បាយត្រូវបានដាំដោយនាងវនិតា) Rice is cooked by Vanitaa។
សួស្តី! បងប្អូនទាំងអស់។ ចំពោះខ្ញុំវិញក៏មានចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងចំពោះថ្នាក់ពាក្យរបស់ភាសាខ្មែរយើងដែរ ហើយសព្វថ្ងៃខ្ញុំកំពុងសរសេរសរណាអំពីវា។ ពេលនេះខ្ញុំពិតជាត្រូវការឯកសារដែលទាក់ទងជាមួយវាណាស់ ហើយក៏យក៏វាទុកអំណះអំណាងដែរ។ ប្រសិនបើបងប្អូនជនរួមជាតិមានឯកសារ ឬស្គាលនរណាដែលមានជំនាញពីវា សូមអត់ទោសមេត្តាជួជម្រាបប្រាប់ខ្ញុំផង។ សូមអរគុណ!
តាមចំណាំ កិរិយាវិសេសន៍និងគុណកិរិយាមានន័យដូចគ្នាហើយត្រូវនឹងពាក្យអង់គ្លេសថា
adverb។ ស្នៀតគឺផ្នត់ជែក។ សំខ្យាសព្ទគឺគុណនាមចំនួន។