ធម៌ អនិច្ចា ជាធម៌ដែលអាចពិសោធន៍ឃើញនៅថ្នាក់បដិបត្តិកម្រិតខ្ពស់, ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានយកមកប្រើខុសន័យ, ដូចជាការប្រើចំពោះភាពមិនទៀងនៃអាយុជីវិត, កើត, ស្លាប់ ជាដើម។ ន័យពិតប្រាកដ ដែលព្រះពុទ្ធទ្រង់ផ្ដល់ឲ្យ គឺការពិសោធន៍ឃើញ ភាពមិនទៀងនៃសភាវធម៌ខាងក្នុង រវាងកាយ និង ចិត្ត ដែលហៅថា សង្ខារ។ ដូចក្នុងព្រះគាថា «អនិច្ចា វត សង្ខារា ឧប្បាទវយធម្មិនោ ឧប្បជ្ជិត្វា និរុជ្ឈន្តិ តេសំ វូបសុមោ សុខោ» ដែលមានន័យថា សង្ខារធម៌ទាំងឡាយ មានសភាពមិនទៀង, វាកើតរលត់ កើតរលត់, កាលណាបើអ្នកបដិបត្តិ បានឃើញសភាពមិនទៀងយ៉ាងនេះ គឺឃើញអនិច្ចា សេចក្ដីប្រកាន់ថាជាខ្លួន ជារបស់ខ្លួន ក៏អស់ទៅ, ហើយគេនឹងបានសេចក្ដីសុខពេញបរិបូណ៌ គឺព្រះនិព្វាន។ ដូច្នេះ អនិច្ចាធម៌ អាចពិសោធន៍ឃើញតែក្នុងថ្នាក់បដិបត្តិវិបស្សនា មិនអាចឃើញ ឬ យល់ដោយការស្ដាប់ ការអាន ឬ ដោយការត្រិះរិះពិចារណាទេ។
ន័យ អនិច្ចធម៌
សម្រាប់ខ្មែរ 