ខ្ញុំជឿថា មនុស្សច្រើនណាស់នៅទីនេះ ដែលប្រើពាក្យ “ញ៉ាំ” ជាប្រចាំ ។ ចំណែកពាក្យ “ស៊ី” វិញ គេពុំសូវរាប់រកទេ ដ្បិត ស៊ី ជាពាក្យអសីលធម៌ក្នុងអារម្មណ៍អ្នកផង ។ កន្លងមក កាលណាខ្ញុំហាមាត់និយាយថាស៊ី មានអ្នកខ្លះខឹងខ្ញុំ មិនចូលចិត្តខ្ញុំ ថាខ្ញុំគ្មានសីលធម៌ក៏មាន ហើយមានអ្នកខ្លះយល់ថាខ្ញុំកំប្លែងទៅវិញ ។
នៅស្រុកខ្ញុំមិនដែលទម្លាប់និយាយពាក្យញ៉ាំទេ ធ្លាប់តែពាក្យ ស៊ី, ហូប, ពិសា ។ ខ្ញុំមកភ្នំពេញប្រាំ ប្រាំមួយឆ្នាំ ក៏នៅហាមាត់មិនរួចនឹងគេ កាលណាខ្ញុំសាកនិយាយទៅ ចេះតែអៀនខ្លួនឯង “យី! ញ៉ាំយ៉ាងម៉េចទេអញ! ” ។ ម្យ៉ាងគិតថា បើនិយាយពាក្យញ៉ាំទៅ ក្រែងគេគិតក្នុងចិត្តថា ខ្ញុំអ្នកស្រែស្មោះ មកនិយាយ ញ៉ាំៗ ធ្វើដូចឯងអ្នកក្រុង ។ នឹកទៅ បើគេគិតដូច្នោះមែន ខ្ញុំខ្មាសគេមិនតិចទេ ។ ក្រោយមក ខ្ញុំឆែកវចនានុក្រមមើលពាក្យស៊ី ហេតុអ្វីគេថា អសីលធម៌ ហើយពាក្យញ៉ាំ ហេតុអ្វីអ្នកក្រុងគេចូលចិត្តប្រើ ។
ក្នុងវចនានុក្រម មើលពាក្យ ស៊ី មួយ ខ្ញុំបាននូវអ្វីទាំងអស់ដែលខ្ញុំចង់ដឹង ។ ស៊ី ជាពាក្យសមញ្ញ ប្រើចំពោះគ្នាស្មើគ្នា ។ វចនានុក្រមប្រាប់ថា បុរាណ ប្រើថា ឆី ។ ពាក្យដែលទ្រគោះមើលងាយគឺពាក្យ ច្រាស, ច្រាសច្រំ, បុះ, បុះច្រាស, សុល, អំពះ អីឯណោះទេ ពាក្យនេះខ្ញុំក៏ស្គាល់ដែរ ។ ចំណែកពាក្យ ញ៉ាំ ជាពាក្យលំអុតសម្រាប់ក្មេងតូច ។ ខ្ញុំបានទៅមើលពាក្យ ញ៉ាំ នេះទៀត វចនានុក្រមបញ្ជាក់ប្រាប់ថា ពាក្យនេះប្រើបានចំពោះតែកូនក្មេងតូច និង ជាពាក្យទំយើ ។ ខ្ញុំក៏គិតថា អ្នកក្រុងគេនិយាយពាក្យ ញ៉ាំ នេះ មកពីពួកគេទំយើទេដឹង ។ អ្នកក្រុងនេះ មិនមែនទំយើត្រឹមក្មេងទេ មនុស្សពេញវ័យក៏គេទំយើដាក់ដែរ ។ ទំយើនេះ គឺឱនលំទោនឱ្យទាប ជាមនុស្សចាស់ និយាយលំទោនឱ្យស្មើក្មេង ។ ក្នុងវចនានុក្រម ត្រង់ពាក្យ ទំយើ ក៏បង្ហាញពាក្យមួយចំនួនទៀត មាន ឪពុកធំ ថា អ៊ំ, ដេក ថា គេង , ស៊ី ថា ញ៉ាំង , បៅ ថា ម៉ឹម ឬ អ៊ឹម, ប្អូន ថា អូន ជាដើម ។
តាមការអង្កេតលើវចនានុក្រម សរឱ្យឃើញថា ពាក្យស៊ី មិនមែនជាពាក្យអសុរសដូចគេយល់ឃើញនោះទេ ហើយយើងអាចយកមកប្រើតាមធម្មតាបាន ដូចជាការនិយាយចំពោះខ្លួនឯង មិនចាំបាច់ប្រើពាក្យថ្នមជំទួយដាក់ខ្លួនឯងថាញ៉ាំផងក៏បាន ។ ត្រង់នេះ ខ្ញុំនឹកឃើញពាក្យប្រពន្ធខ្ញុំប្រាប់ខ្ញុំ ថាមិនចេះនិយាយអូនទេ រឹងមាត់ណាស់ ដូចពិបាកស្ដាប់ផង ហើយប្រពន្ធខ្ញុំប្រើពាក្យ ខ្ញុំៗ វិញ ។ ប្រពន្ធខ្ញុំមិនបានដឹងថាពាក្យ អូន នេះជាពាក្យទំយើផងទេ តែអារម្មណ៍ប្រពន្ធខ្ញុំយល់ដោយខ្លួនឯងបាត់ទៅហើយ ។ មួយទៀត ខ្ញុំក៏នឹកដល់ សំដីក្នុងភាពយន្ត ឬ ចម្រៀង ក្នុងទសវត្សរ៍ទី ៦០ ដែលស្រីនិយាយមកខ្លួនឯងថា ប្អូន ហើយប្រុសនិយាយថា អូន (បែបថ្នម) និង ប្អូន ពេលខ្លះ ។
ត្រឡប់មកវិញ ពាក្យស៊ីនេះ ជាពាក្យធម្មតាដូចពាក្យប្អូនដែរ តែគេយល់ថាជាពាក្យអសីលធម៌ គេក៏លែងរាប់អាន ហើយប្ដូរពាក្យមួយចំនួនពីស៊ី ទៅញ៉ាំ ដូចពាក្យ ទៅស៊ីការ ឥឡូវភាគច្រើនគេថា ទៅញ៉ាំការ ពាក្យ ស៊ីផឹក មានអ្នកខ្លះគេហៅថា ញ៉ាំផឹក ដែរទៅហើយ ។ ដូចតា ព្រហ្ម ម៉ាញ និយាយកំប្លែងថា ឥឡូវ ស៊ីក្លូ គេហៅ ញ៉ាំក្លូ ផ្សារស៊ីឡឹប ថា ផ្សារញ៉ាំឡឹប អ្នកស្រី ហ៊ឹម ស៊ីវន ក៏ថា ហ៊ឹម ញ៉ាំវន អីដូច្នោះដែរ ។
សរុបមក យើងមិនគួរប្រកាន់ថាពាក្យ ស៊ី ជាពាក្យអសីលធម៌ ឬ ជាពាក្យអសុរសទេ ហើយបើសិនជាអាច គួរប្រើពាក្យ ញ៉ាំ ទៅតាមកាលៈទេសៈឱ្យបានត្រឹមត្រូវផងដែរ ដូចជាពេលណាដែលយើងចង់និយាយទំយើ ថ្នម ឬ ចំទួយ ទៅកាន់សង្សារ ឬ ប្រពន្ធរបស់យើង ។ នេះក៏ដើម្បីឱ្យភាសាខ្មែរយើង នៅរក្សាភាពសម្បូណ៌បែប មានអត្ថរស និង អត្ថន័យច្បាស់លាស់ និង ដើម្បីបង្ហាញពីអារម្មណ៍ផងដែរ ។
សម្រាប់ខ្មែរ 
ឧ៖ “តាៗគេងចុះមក ចាំចៅបកផ្លិតឲ្យ!”
ហាសហាសហាសហាស! យូរៗគិតថា តា គាត់ក្មេងដែរបាត់ហើយ។
ពាក្យស៊ី ខ្ញុំក៏ចូលចិត្តប្រើណាស់ដែរ
ពាក្យ «ស៊ី» មិនមែនជាពាក្យអសីលធម៌ ឬអសុរសនោះទេ គ្រាន់តែជាពាក្យដែលគេមិនសូវនិយមប្រើក្នុងស្រទាប់អ្នកក្រុង ឬស្រទាប់ជនមួយក្រុមណាមួយប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះហើយ យូរៗទៅក៏ក្លាយជាទម្លាប់ នៅពេលដែលរើសយកពាក្យនោះមកនិយាយហាក់មានសំនៀងមិនសូវពីរោះស្ដាប់ក្នុងស្រទាប់ជនទាំងនោះ ជាហេតុដែលគេត្រូវជ្រើសរើសពាក្យសមមូលណាមួយមកប្រើជំនួស។ ប្រការនេះជៀសមិនរួចទេក្នុងភាសា មិនថាភាសាណានោះទេ។ ពាក្យខ្លះក៏មានដែរ ដែលអ្នកនៅស្រុកជនបទទម្លាប់ហៅ ឬនិយាយខុសពីអ្នកនៅក្រុងក៏មានដែរ។
ពាក្យស៊ីនេះ ខ្ញុំប្រើជាមួយតែមិត្តភក្តិជិតស្និតប៉ុន្មានអ្នក ហើយនៅពេលដែលនិយាយលេងៗប៉ុណ្ណោះ ព្រោះខ្លាចគេថាអត់សិលធម៌ដែរ។ តែទោះជាអានហើយ ក៏ដូចជាមិនហានប្រើដែរ។
ខ្ញុំគិតថាមានរឿងដែលត្រូវពិចារណាវែងឆ្ងាយបន្តិចទៀត
ហើយភា ឯងត្រូវពិចារណាដល់ណាទៀតដែរ ប្រហែលដល់ពីបារាំងមកខ្មែរអត់ ហិហិហិ
តែត្រូវចាំថាភាសាពីដើម និងឥលូវមានការខុសគ្នាណា។ ភាសាណាក៏ដោយ របៀបនិយាយពីដើម និងបច្ចុប្បន្នតែងខុសគ្នាជានិច្ច។ សួរថាវចនានុក្រម ជួន ណាតតាំងពីឆ្នាំណាហើយ? មិនគួរពឹងផ្អែកលើសៀវភៅមួយក្បាលនេះពេកទេ ហើយក៏មិនគួរឆែកពាក្យអីឃើញហើយ ក៏រេតាមសៀវភៅនោះភ្លាមៗតាមតែការយល់ឃើញដែរ។ មិនអីទេ នេះគ្រាន់តែជាទស្សនៈយើង។ តែខ្ញុំចង់ប្រាប់រឿងមួយ។ ជាធម្មតាអ្នកក្រុង និងអ្នកខេត្តរបៀបនិយាយខុសគ្នា អ្នកខេត្តច្រើននិយាយមិនសូវពិរោះស្តាប់ (ស៊ី អញ ឳ….) ដែលពាក្យទាំងនេះអ្នកក្រុងយល់ថា មិនពិរោះស្តាប់។ អ្នកក្រុងនិយមនិយាយសម្តីពិរោះពិសារ ហើយប្រសិនបើបងនិយាយពាក្យស៊ី អញ នៅក្រុង គេប្រាកដជាយល់ថាបងឥតសុជីវធម៌ហើយ។ តែបើបងទៅនិយាយពាក្យញ៉ាំនៅស្រុកដែលគេនិយមនិយាយស៊ី នោះគេក៏ប្រាកដជាថា បងចរិកដូចស្រី ឬក៏យ៉ាងណាទៀតហើយ។ ដូចនេះទៅណា ត្រូវរៀនពីវប្បធម៌ស្រុកនោះ ដែលគេថា ចូលស្ទឹងតាមបទនោះអីបង។
ហើយក៏មិនខុសអីពីអ្នកស្រុកភ្នំពេញនិងសៀមរាបដែលនិយាយបញ្ចេញរលាក់សម្លេងខុសគ្នា។ អ្នកភ្នំពេញយល់ថាអ្នកសៀមរាបនិយាយប្លែក ឯអ្នកសៀមរាបក៏យល់ថាអ្នកភ្នំពេញនិយាយប្លែកដែរ។
មាននរណាគេនុះ ខ្ញុំលឺតមកតាមគេដែរ គេថា
“និយាយថា ញ៉ាំ សំគាល់ថាពួកអាញ៉ែ
និយាយថា ហូប សំគាល់ថាពួកមឹះៗ កេះឆ្នាំងបាយធ្លុះ
និយាយថា ស៊ីៗ សាមញ្ញៗ ទៅ “
ពេញចិត្តអត្ថបទនេះ
ការពិតនិយាយឱ្យត្រង់ ហើយឱ្យខ្មាស់គេមួយចុះ ខ្ញុំស្រឡាញ់បងបឿនដំបូងមកពីគាត់និយាយពាក្យ ស៊ីៗនេះហើយ ព្រោះមិនដែលមានប្រុសណាតាមស្រឡាញ់ស្រីគេប្រើពាក្យចឹងៗទេ ស្តាប់ដំបូងចេះតែអស់សំណើចហើយគិតថាគាត់ជាមនុស្សអសីលធម៌ដែរ តែក្រោយពីស្គាល់គាត់មួយរយះទើបយល់ថាពាក្យស៊ីៗនេះជាភាសាស្មោះត្រង់មិនចេះលាក់ពុតរបស់គាត់ ហើយក៏ចឹងៗទៅ ;)។
កិកិកិ 😆
អាភិនអើយ អាភីន មិនបាច់មកសរសើរប្ដីនៅកណ្ដាលវាលចឹងទេ, ហាហាហា
មិនបានសរសើរទេនិយាយកាពិតបងបឿនមានកន្លែងគួរឱ្យស្រឡាញ់ច្រើនមិនដូចសាម៉ាឌីឯងទេ!! 😀
ដាក់ចូលមាត់ដូចរ៉ាគ្នា ហេហេ!
ពាក្យ ស៊ី ឥឡូវ លែងសូវមានគេប្រើ។
ពាក្យ ញុំា ជាពាក្យទំនើបទាន់់សម័យ ឯពាក្យស៊ី ជាពាក្យ
ដែលហួសសម័យ។អ្នកស្រែក៏ចាប់់ប្រើពាក្យញុំាំ ដូចអ្នកក្រុងដែរ។
អ្នកខ្លះប្រើពាក្យស៊ី ទៅកាន់់កូន ពេលខឹង ឫមួម៉ៅនឹងពួកគេ
ហើយពេលបាត់់ខឹង និយាយពាក្យ ញុំា វិញ។
ម្យ៉ាងទៀត ពាក្យស៊ី គេច្រើនប្រើចំពោះសត្វ។ឧ.សេះ គោ ស៊ីស្មៅ៖
អត់់អាចថា សេះ គោ ញុំាឫ ហូបស្មៅបានទេ។រីឯមនុស្សវិញ គេប្រើ
ពាក្យស៊ី ( ច្រាស់់ច្រំ, កណ្ដាលទ្រូង=ពាក្យអសុរស) ឆី ញុំា ហូប ពិសា បរិភោគ បាយ សោយ ឆាន់់ ទទួលទាន…
ភាសាខ្មេរយើងពិបាកណាស់់ ស្មុកស្មាញណាស់់ ពីព្រោះតែរឿងឋានៈ
ឫវណ្ណៈ។ចាស់់ៗនិយាយពាក្យស៊ីទៅកាន់់ក្មេងៗបាន ផ្ទុយទៅវិញ
បើក្មេងនិយាយស៊ីទៅកាន់់គាត់់វិញ ច្បាស់់ជាខឹងសប្បាខ្លំាងនឹងក្មេងពុំខាន
ហើយថាក្មេងនោះអត់់ពូជ។ភាសាបារំាង អង់់គ្លេស ស្រួលណាស់់៖
manger ,eat ទំាងអស់់គ្នា។
ស្ទាវ គេហៅទំនើង ប្លន់គេហៅលួចដោយហឹង្សា ។ គ្មានអីត្រូវឆ្ងល់ទេ លោកបឿនអើយ វចនានុក្រមនោះ កើតមុនរបប ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ ដល់តែឥឡូវគេជិតផ្លាស់ប្តូរអស់ហើយ។ តិចទៀតវចនានុក្រម ក៏ត្រូវតែធ្វើវិសោធនកម្មដែរ!
ទូលបង្គំសុំ ” ស៊ី ” មួយចំអែត .។ តា! តាឯង ” ដេក ” ហើយនៅ?
ម៉ែ! តើម៉ែ “ស៊ី “បាយហើយនៅ? 🙂
»បងភីន៖ ពូបឿនដូចតែខ្ញុំរ៉េ ហាសហាសហាស មិនដែលនិយាយញ៉ាំ ហូប ជាមួយស្រីៗទេ គ្មានអីក្រៅពី “ស៊ី” នោះទេ 😀
ហ្នឹងបែបចង់ឲ្យបងភីនចាឡាញ់ដែរម៉ង បានចង់ដូចបងបឿន!
ហាសហាសហាស! 😆
ច្រូចចង់បានបាយថ្ងៃ ទើបចង់ឱ្យបងភីនស្រឡាញ់ 😀
ហេសហេស! ចេះតែថាហើយពូបឿន 😀
អឺ អាខ្ចូច! ខំប្រឹងសរសើឱ្យបានច្រើនតិចទៀតទៅ បើមិនដូចច្នេះទេច្បាស់ជាលែងបានស៊ីបាយនៅហ្នឹងទៀតហើយ
ហាហាហា និយាយដូចត្រូវបឿន សង្ស័យអាទិត្យនេះទៅហ្នុងទៀតហើយដឹង
😀
នេះក្លាយទៅជាទម្លាប់ទៅហើយ មិនងាយនឹងកែបាននោះទេ…
យូរៗទៅ សូម្បីពាក្យ ផឹក ក៏មិនសូវយកមកនិយាយ ដោយ
ប្រើពាក្យញុំា ហូប ពិសាមកជំនួសពាក្យផឹក វិញ។នេះក៏ពីព្រោះគេ
តែងដឹងថាក្នុងពិធីជប់់លៀង គេស៊ីផឹក គឺស៊ីហើយ ផឹកស្រា ។អញ្ចឹងហើយ
បានជាដឹងថាផឹកវាទាក់់ទិននឹងស្រា ហើយអ្នកដែលផឹកទាល់់តែស្រវឹង
ញឹកញាប់់នោះ គេហៅថាអ្នកប្រមឹក។សូម្បីពាក្យអង់់គ្លេស
Drink ក៏ជួនកាលសំដៅទៅលើការផឹកស្រាដែរដូចគេថាDon“ t drink and drive៖កុំបើក(ឡាន) ហើយផឹក។ដូច្នេះហើយ អ្នកដែលស្រវឹង ភាសាអង់់គ្លេសហៅថា Drunk។
ប្រការមួយទៀតដែលគេ(ភាគច្រើនអ្នកក្រុង)មិនសូវចំណូលប្រើពាក្យស៊ី,
តាមខ្ញុំយល់់,ស៊ី ដូចជាសត្វ ស៊ី។ដល់់ចឹង បើថាមនុស្សស៊ីបាយ អាចនឹងនំាគ្នាថាស៊ីដូចជាសត្វ …ចឹងឃើញថាអន់់ ទាបថោក ។
អ្នកខ្លះ ដោយមិនចង់់ប្រើពាក្យស៊ីបាយឫហូបបាយ ក៏និយាយថាបាយតែប៉ុណ្ណឹង ដូចជាគេសួរគ្នាថា បាយហើយនៅ?
គាំទ្របងបឿន!
ពាក្យ«ស៊ី»ហ្នឹង ខ្ញុំក៏ប្រើដែរ។ ខ្ញុំរៀនប្រើពាក្យតាមអ្នកស្រុកខ្ញុំតាំងពីតូច ហើយនៅស្រុកខ្ញុំពាក្យ«ស៊ី»នេះ ប្រើបានតែជាមួយមនុស្សវ័យស្មើគ្នា ឬតិចជាងប៉ុណ្ណោះ បើនិយាយទៅមនុស្សចាស់ គឺអសីលធម៌។ ឧទាហរណ៍៖ ពុកពិសាបាយមុនទៅ ចាំខ្ញុំស៊ីតាមក្រោយ។ 🙂
ស្រុកចាន់ផល និយាយដូចស្រុកខ្ញុំ ។
បឿភ្លេចសំណូមពរខ្ញុំហើយ! 😦
ថាទំយើក៏ថាបានប៉ុន្តែខ្ញុំនឹកឃើញពាក្យមួយដែលមិនអាច នឹងបដិសេធបានទេ ដែលទឹកចិត្តនៃមនុស្សមាន(តើអ្នកណាខ្ឡះដែលគ្មានទឹកចិត្តនេះ?) មិនស៊ីជោ ទេ តែបង្អាប់ខឹង! ការឲនលំទោនដាក់គ្នា នាំសុខសន្តិភាព ផ្ទុយទៅវិញ ភាពប្រទាំងប្រទើសនាំនូវភាពខ្វះសណ្តោសនិងអធ្យាស្រ័យ។
ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា ឥឡូវនេះពាក្យស៊ីនេះគេមិនសូវប្រើមែន។ ជាការព្រួយបារម្ភមួយដែចំពោះការបាត់បង់ភាពសម្បូរបែបនៃពាក្យនៃភាសាខ្មែរ។
ពាក្យខ្មែរ(ស៊ី) នេះប្រើទៅតាមតំបន់ ឋានមនុស្ស ជាដើម។ជូនកាលនៅតាម ខេត្ដនីមួយៗប្រើផ្សេងគ្នាដូចយ៉ាងនៅខេត្ដកំពង់ស្ពឺ ស្រុកខ្លះនិយាយថា៖ ទរបាយមុនទៅម៉ែវា ខ្ញុំភ្ជួរបង្ហើយថ្នាលខាងមុខសិន ចាំទៅទរ(ស៊ី) តាមក្រោយ(ទរ=ស៊ី,ហូប, ញ៉ាំ)។ តាមវចនានុក្រមមិនខុសឡើយ តែសង្គមយើងវិវឌ្ឍមិនឈប់ ម្លោះហើយការប្រើក៏ទៅតាមការវិវឌ្ឍន៍នៃសង្គមដែរ។ ពេលនិយាយពាក្យ ស៊ី ទៅកាន់មិត្រភ័ក្រ្ដជិតស្និទ្ធមិនថ្វីទេ តែបើនិយាយទៅកាន់ព្រះសង្ឃ មហា ក្សត្រ ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ នោះប្រាកដជាមានបញ្ហាពុំខាន។ ខ្មែរយើងប្រើពាក្យ ទៅតាមឋានន្តរសក្ដិ ឋាននៃមនុស្ស ជាដើម។ មើលវចនានុក្រមខ្មែរមួយមុខ មិនទាន់អស់សេចក្ដីនៅឡើយ សូមមើល សៀវភៅរាជស័ព្ទជាដើម សំរាប់ជាជំនួយ ក្នុងការប្រើប្រាស់ពាក្យខ្មែរ តាមពេលវេលានិងកាល:ទេស: ។
សួស្តី !!!
ពោលឱ្យខ្លីទៅ ការប្រើប្រាសពាក្យមិនសមរម្យ ទាំងអស់ហ្នឹង
ហើយដែលអាចនាំឱ្យស្គាល់អំពី ចរិតខ្មែរជាក់ច្បាស់ ដូចជា
មួយឃ្លាថា សៀមមិនចោល ក្បួន យួនមិនចោលពិត ខ្មែរស៊ុត
ទ្រុតមិនចោលចែរចូវ !!!!! ដឹងថា ចរិត គឺ មិនមែន ចរឹត នៅតែ
បំពាន ។ ហ្នឹងក៏យើងអាចសង្កេតសម្គាល់ ពីចរិត របស់បុគ្គល
នោះដែរ !!
តឹមដឹងថាប្រពន្ធក្បឿនស្រលាញ់ប្តីដោយសារពាក្យស៊ី ប្លែកៗ បើឯងវិញកាលតាមញ៉ែប្រពន្ធដំបូងនិយាយតាចឹងៗ គ្មានបានដល់សព្វថ្ងៃទេ
ពាក្យច្រើនពេក ន័យដូចតែគ្នា ចែកឆ្កែប្រើខ្លះទៅ
ឆ្កែ ស៊ីបាយ
មនុស្ស ញ៉ាំបាយ
ឆ្កែ ផើម
មនុស្ស មានផ្ទៃពោះ
ស៊ី ឆ្អែតជាង ញ៉ាំ ព្រោះមិនបាច់រៀបចំឥរិយាបទអីឲ្យលំបាកចិត្ត តែបើ ញ៉ាំ វិញ ដូចជាត្រូវធ្វើឲ្យមានរបៀបរៀបរយ ទំពារថ្នមៗ និយាយកោកកាកមិនបាន ។ ដើម្បីក្រពះឆ្អែត ក្រហេវ ត្រូវតែស៊ី ។ ស៊ីឆ្អែតបាត់ឃ្លាន ដេកលក់បាត់ខ្លាច ។
មិនមែនពាក្យ ស៊ី ពាក្យ ញ៉ាំ ហ្នឹង ទាក់ទងនឹងការរៀបឫក រៀបឥរិយាបទទេ ។ មកពីអ្នកប្រើ យល់ខុសដោយខ្លួនឯង ។
តាមពិតទៅ យើងគួរដឹងថា វចនានុក្រមខ្មែរ មិនមែនជាសៀវភៅសុជីវធម៌ សៀវភៅបច្ចេកទេស។ល។ នោះ ទេ។ វចនានុក្រមគ្រាន់តែផ្ដល់ន័យទូទៅត្រួសៗ ចង្អុលបង្ហាញខ្លះៗ លំៗ តែប៉ុណ្ណោះ។ បើចង់មើលពាក្យច្បាប់មួយ គេត្រូវបើកវចនានុក្រមច្បាប់ បើចង់មើលពាក្យពេទ្យ គេត្រូវបើកវចនានុក្រមពេទ្យ។
ការស្លៀកពាក់ សុជីវធម៌ ប្រែប្រួលពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ ពីសម័យមួយទៅសម័យមួយ ។ មនុស្សដែលចេះប្រតិបត្តិបត្តិខ្លួនត្រឹមត្រូវតាមកាលៈទេសៈទាំងនេះ ហៅថាជាមនុស្សស៊ីវីឡៃ។ ពីបុរាណ គេនិយាយពាក្យ អញ ជាធម្មតា តែពេលនេះគេមានរបៀបប្រើប្រាស់ផ្សេងទៅវិញ។
នៅតាមផ្លូវគេអាចពាក់មួកបានជាធម្មតា ពេលចូលវត្តគេត្រូវដោះមួក។ នៅស្រុកអឺរ៉ុប មនុស្សអាចអោបថើបគ្នា នៅតាមផ្លូវសាធារណៈបាន តែនៅស្រុកខ្មែរគេមិនអាចធ្វើបែបនេះបានទេ។
អ្នកនៅភ្នំពេញ គេនិយមនិយាយពាក្យ ញ៉ាំជំនួសពាក្យ ស៊ី និយាយពាក្យ គូទ (ដូចជា គូទឡាន) ជំនួសពាក្យ ក្ដិត ( ខ្ញុំនិយាយតែក្ដិតឡាន) ។ល។ នេះជារបៀបនិយាយស្ដីរបស់គេ។ បើយើងប្រតិបត្តិខ្លួនខុសពីរបៀបរបបអស់នោះ ក៏យើងមិនខុសច្បាប់អ្វីដែរ គ្រាន់តែវាដូចនឹងមនុស្សមួយហ្វូងគេស្លៀកពាក់សដូចគ្នាទាំងអស់ ខុសគេតែយើងម្នាក់ ដែលស្លៀកពាក់ខ្មៅ។ ជួនកាល ខុសគេ វាជាលំអមួយ ជួនកាលវាជាការរំខានទៅវិញ។
គេពាក្យចាស់មួយនោះ ខ្ញុំមិនសូវចាំ ដូចជា ចូលស្រុកអោយមើលបទ ?
ពាក្យចាស់់ថា៖ចូលស្ទឹងតាមបទ ចូលស្រុកតាមប្រទេស។
ភាសានិយាយការស្លៀកពាក់់និងរបៀបរបបរស់់នៅមាន
ការប្រែប្រួលជាលំដាប់់(វិវត្តន៏),មិនមែនតែភាសាខ្មែរយើងទេ។
កាលពី ដើម ពាក្យបង្កើតថ្មីក៏មិនទាន់់មានច្រើន។ដូច្នេះក៏មិនទាន់់អោយ
យើងអាចយកមកប្រើប្រាស់់ខុសៗគ្នាទៅតាមស្រុកឫតំបន់់បានទេ។
ពាក្យស៊ី នៅស្រុកខ្លះគេប្រើជាធម្មតារបស់់គេ ដូច្នេះក៏មិនមានការប្រកាន់់គ្នា
អីដែរ។តាម មើពាក្យ ស៊ី ទំនងទំនងក្លាយមកពីពាក្យចិន ៖ខ្ញុំបើកមើលសៀវភៅ
សន្ទនាភាសាចិនមួយ (កុកងឺ?ខ្ញុំអត់់ចេះចិនទេ) គេថា
សឹមី=ស៊ីមី(ភាសាយើង)។
បើលោកគ្រូថាដូច្នោះ ក៏មិនត្រូវទាំងអស់ដែរ ។ កាលពីមុន បើអ្នកក្រុងទៅស្រែ ចាស់ៗតែងតែអញ្ជើញគាត់ហូបបាយ អ្នកក្រុងតែងតែតបមកវិញថា ញ៉ាំ ឬ មិនញ៉ាំ មិនឃើញអ្នកក្រុងទាំងនោះនិយាយហូបតាមអ្នកនៅស្រែចម្ការផងទេ អ្នកខ្លះទៀតក៏ធ្វើជំទួយខ្ពើមដីមិនហ៊ានដើរជាន់ផង ។ ព្រះសង្ឃ បើទោះទៅដល់ស្រុកណា ទេសណា ក៏នៅតែប្រើពាក្យឆាន់ ស្លៀកស្បង់ចីពរ ទោះក្នុងចំណោមគេស្លៀកពាក្យស ឬ ខ្មៅសុទ្ធ ។ បរទេសដែលមកស្រុកខ្មែរ មិនឃើញធ្វើចរិតអៀនខ្មាសតាមខ្មែរឯណា អ្នកខ្លះនៅមាត់សមុទ្រ លែងខ្លួនទទេ អង្គុយធ្វើរំភើយ ។ តើមាននរណាទៅថាអីដល់ព្រះសង្ឃ នរណាទៅយកទោសពៃរ៍ជនបរទេស ឬ អ្នកក្រុងដែលទៅស្រែទាំងនោះ ។
ខ្ញុំយល់ថា ពាក្យ “ហូប” ពីរោះពិសា សម្រាប់ជនទូទៅណាស់ទៅហើយ ។ ខ្ញុំនិយាយពាក្យស៊ីចំពោះខ្លួនខ្ញុំ ពាក្យហូបទៅអ្នកដទៃ ពាក្យ ហូប ឬ ពិសា ទៅកាន់ចាស់ៗ និង ឪពុកម្ដាយ តើខ្ញុំអាចចូលជាមនុស្សដែលពាក់អាវខ្មៅក្នុងចំណោមអាវសមួយហ្វូងទេ ?
ពេលដែលអ្នកក្រុងអស់នោះធ្វើបែបនេះ តើអ្នកស្រែសរសើរពួកគេរឺអត់? ខ្ញុំថាគ្មានទេ មានតែលួចដៀលតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកក្រុងនិយាយញ៉ាំ ទៅកាន់អ្នកស្រែ អ្នកស្រែស្ដាប់ទៅដូចជាទ្រលាន់ អ្នកស្រែនិយាយស៊ី ទៅកាន់អ្នកក្រុង អ្នកក្រុងស្ដាប់ទៅដូចជាឈ្លើយ។
ព្រះសង្ឃស្លៀកពាក់តាមបែបព្រះសង្ឃ ហ្នឹងហើយដែលថា ក្រិត្យក្រមរបស់ព្រះសង្ឃនោះ បើព្រះសង្ឃនោះស្លៀកពាក់អាវក្រលេក្រលាខុសគេ អាហ្នឹងបានថាខុសគេ។ ពេលយើងនិយាយជាមួយព្រះសង្ឃក៏ត្រូវការមានរបៀបនិយាយដែរ ពេលធម្មតាថា ខ្ញុំ ពេលនិយាយជាមួយបព្វជិតថា កូណា។ល។ ក្មេងនិយាយទៅកាន់ចាស់ថា ពិសារ ពេលនិយាយជាមួយគ្នាឯង ថាស៊ីៗ អាហ្នឹងជារបៀបនិយាយស្ដីម្យ៉ាង។ ដល់ទៅអ្នកក្រុងគេបង្រៀនកូនចៅគេអោយនិយាយទៅកាន់ក្មេងដូចគ្នាថា ញ៉ាំ និយាយទៅកាន់ចាស់ថា ពិសារ អាហ្នឹងជារបៀបរបស់អ្នកក្រុង។
ការប្រតិបត្តិអោយចុះចំនោមហ្នឹងគេ វាមិនមែនជាកាតព្វកិច្ច ដែលថាមនុស្សគ្រប់រូបត្រូវតែធ្វើនោះទេ។ បរទេសមិនធ្វើតាមខ្មែរនោះ វាធម្មតាទេ ខ្មែរក៏មិនធ្វើតាមបរទេសដែរ។ តែឧបមាថា ទៅស៊ីការគេ គេស្លៀកពាក់ស្អាតបាតគ្រប់គ្នា ខុសគេតែឯងស្លៀកក្រមា ទៅចូលរួម អាហ្នឹងហើយហៅថាខុសគេ។ តែរបៀបខុសគេហ្នឹង បើយើងធ្វើទៅ មាននរណាទៅហាមឃាត់យើងបាន។ ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយរួចហើយអ៊ីចឹង អ្វីដែលខុសគេហ្នឹង ជួនកាលវាម្យ៉ាងទៅ ប្រៀបដូចស្រុកមួយ មានខ្មែរមានចាមមានចិនរស់នៅចំរុះគ្នា ស្លៀកពាក់ខុសគ្នា។ តែពេលខ្លះ វាម្យ៉ាងទៅទៀត។
រីឯការនិយាយស្ដីខុសគេ ក៏អ៊ីចឹងដែរ បើយើងនិយាយខុសគេតែឯង ក៏គ្មាននរណាទៅយកទោសអីដែរ អ្នកស្រែនិយាយចេញមក គេដឹងថាមកពីស្រែ អ្នកសៀមរាប និយាយចេញមកគេដឹងថា អ្នកមកពីសៀមរាប។ គ្មានទោសអ្វីទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែខុសគេ។ អ្វីតែពិបាកនោះ គឺនៅពេលដែលភាពខុសគេរបស់យើង វាខុសទាំងក្បួនសុជីវធម៌របស់អ្នកស្រុកគេទៀត។ បើយើងប្រកាន់ថាអ្វីដែលយើងធ្វើនៅតែត្រូវទោះបី ជាត្រូវទៅចូលចំនោមគេឯទៀត ក៏យូរទៅគង់អ្នកទាំងនោះលែងប្រកាន់យើងដែរ ព្រោះដឹងថាយើងវាអ៊ីចឹងទៅហើយ។
សព្វថ្ងៃមិនដឹងម៉េចទេ ..ខ្ញុំ មិនដឹងជ្រើរើសពាក្យមួយណាមកនិយាយ
ជាមួយខ្មែរដូចគ្នាដូចជាក្នុងពិធីជប់់លៀង៖បើនិយាយទៅកាន់់គេថា
ញុំា ក្រែងគេថាខ្ញុំនេះនិយាយទៅកាន់់គេដូចជាទៅកាន់់កូនក្មេង,
ថាហូប ខ្លាចគេថាពាក្យហ្នឹងសុភាពពេក ឫជាពាក្យគេប្រើក្នុងរបបប៉ុល ពត
បើថាស៊ី គេប្រាកដជាអន់់ចិត្តនឹងខ្ញុំ ហើយបែបប្រហែលថាខ្ញុំមើលងាយគេ។បើថាពិសា មិនបានទេ,ពាក្យនេះនិយាយសំរាប់់តែទៅកាន់់ចាស់់ៗប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងចំណោម ភ្ញៀវជប់់លៀងអាពាហ៏ពិពាហ៏នៅស្រុកស្រែ ក៏មានអ្នក
ក្រុងចូលរួមដែរ ៖ដូច្នេះ យើងមិនដឹងអ្នកណាក្រុងអ្នកណាស្រែទេ។
កាលពីមុនពាក្យញុំា យើងប្រើតែចំពោះកុមារឫក្មេងៗប៉ុណ្ណោះ។
ដោយសព្វថ្ងៃ ពាក្យញុំានេះបានត្រូវអ្នកនិយមយកមកប្រើចំពោះមនុស្សទូទៅ ទៅហើយ,
ចំពោះចាស់់ ក៏នៅតែមានអ្នកខ្លះប្រើពាក្យញុំាដែរ ។ក្មេងៗនៅតែ
ហៅប៉ាម៉ាក់់ញុំាបាយ ..តាមពិតខ្មែរយើងអប់់រំក្មេងៗអោយប្រើពាក្យពិសាទៅកាន់់
ឱពុកម្ដាយ ដូចថាប៉ា ម់ាក់់ពិសាបាយ!
ពេលដែលពាក្យញុំាមានប្រជាប្រិយភាពខ្លំាងឡើង ពាក្យ ហូប ស៊ី ពិសា
ក្មេងលែងសូវស្គាល់់។
ពាក្យញុំា នេះ នៅកាណាដា ក៏ខ្ញុំឮក្មេងៗនិយាយដែរពេលខ្ញុំឃើញគេញុំាផ្លែ
strawberry(Fraise)នៅឯចំការ គឺគេនិយាយសំរាប់់ជាឧទ្ទានស័ព្ទឫលាន់់មាត់់ថាឆ្ងាញ់់។
ក្មេងៗកាលណាញុំាអីឆ្ងាញ់់ៗ គេនិយាយថា ញុំាៗៗ គឺគេចង់់
ប្រាប់់ថា ឆ្ងាញ់់ណាស់់! ដូច្នេះ តាមវិវត្តន៏របស់់ពាក្យ ញុំា ,ញុំាក៏បានក្លាយ
ជាពាក្យមានន័យថា ញុំាឆ្ងាញ់់ ។
លោកគ្រូចិត្រ៖ និយាយហ្នឹងត្រូវហើយ ប៉ុន្តែដូចខ្ញុំថាអ៊ីចឹង ពាក្យ ស៊ី ខ្ញុំប្រើចំពោះខ្លួនឯង ចំពោះអ្នកដទៃ ខ្ញុំតែងតែប្រើពាក្យហូប ទោះចាស់ ឬ ក្មេងក៏ដោយ ។ តែបើអ្នកជិតស្និទ្ធិ ស្គាល់ចិត្តថ្លើមគ្នា ក៏ប្រើពាក្យស៊ីម្ដងម្កាលទៅ ។ តែខ្ញុំមិនដែលប្រើ ម៉ែញ៉ាំបាយ អីនោះទេ ។ ជាមួយម៉ែខ្ញុំ ខ្ញុំនិយាយហូបៗ ជាមួយចាស់ទុំផ្សេងទៀត ដែលខ្ញុំមិនស្គាល់ចិត្តថ្លើមច្បាស់ ខ្ញុំប្រើពាក្យពិសា ។ ទោះយ៉ាងណា ក៏ខ្ញុំនៅយល់ថា ការប្រើពាក្យញ៉ាំជាបែបទំយើដាក់ខ្លួនឯង ឬអ្នកដទៃ មិនខុសពីសមីដើមបុណ្យផ្កា ដែលសរសេរនៅលើសំបុត្រអញ្ជើញដាក់ថា ឯកឧត្ដម…. គឺហៅខ្លួនឯងថាឯកឧត្ដម ដូចដែលសម្ដេចជួន ណាត បានរិះគន់មកដែរ ។ គឺលើកតំកើងតែខ្លួនឯង ជំទួយតែខ្លួនឯង ថ្នមតែខ្លួនឯង ឬពាក្យមួយទៀត គេថាអង្គុយលើចង្អេលើកខ្លួនឯង ។
បងសម្បត្តិ៖ ខ្ញុំយល់ថា ប្រើទៅតាមឋានានុក្រមនៃពាក្យទាំងនោះទៅ ត្រឹមត្រូវហើយ ។
ភ្លេចប្រាប់់ថា ក្មេងៗដែលលាន់់មាត់់ញុំាផ្លែstrawberry
នោះ មិនមែនជនជាតិខ្មែរទេ គឺជនជាតិបារំាង ហើយខ្ញុំចេះតែសង្ស័យថា
ពាក្យញុំា មិនមែនជាពាក្យខ្មែរទេ ពីព្រោះជនជាតិផ្សេងទៀតដូចជាបារំាងនេះ ដែលក្មេងៗនិយាយថា
ញុំាៗ មានន័យថា ឆ្ងាញ់់ៗ ។ខ្ញុំញគេនិយាយ ញុំាៗ ខ្ញុំស្មានតែពួកគេចេះនិយាយខ្មែរ។
ក្នុងវចនានុក្រមរបស់់សម្ដេចសង្ឃជួនណាត ពាក្យញុំាពិតជាពាក្យ
និយាយបានតែចំពោះក្មេងតូច។ប៉ុន្តែពាក្យនិយាយតែងវិវត្តន៏ មិនអាចមាន
ន័យចឹងៗរហូតទេ ពីព្រោះវាអាស្រ័យទៅតាមការនិយមប្រើប្រាស់់ជា
ទៅទៅរបស់់ប្រជាពលរដ្ឋ។ដូច្នេះ វចនានុក្រមខ្មែរទំាងឡាយ ត្រូវតែអាប់់ដេត ពីសម័យមួយទៅសម័យមួយ ឫក៏រៀងរាល់់ឆ្នំាក៏បាន ។
ពាក្យខ្លះគេច្រើនប្រើតែក្នុងការសរសេរ ប៉ុន្តែក្នុងការនិយាយគេមិនសូវប្រើ ឫមិនប្រើតែម្ដង ដូចជា ពាក្យ ឡាន និង រថយន្ត,ពាក្យផ្ទះនិងគេហដ្ឋាន,
ពាក្យ វិថី និងផ្លូវ ,ការ ឫ រឿបការ និងអាពាហ៏ពិពាហ៏………..
Sambatt: ពាក្យ ញ៉ាំៗ ដែលមានន័យថាឆ្ងាញ់ហ្នឹង ខ្ញុំក៏សង្ស័យថាមិនមែនពាក្យខ្មែរដែរ ព្រោះបារាំងក៏គេនិយាយដូច្នេះដែរ។ ជួនកាលពាក្យនេះ ជាពាក្យត្រាប់តាមសំលេងមនុស្សពេលទទួលទានអ្វីមួយបែបឆ្ងាញ់ៗ។ ខ្មែរយកសំលេងហ្នឹងមកកត់សំគាល់ថាស៊ី(សំរាប់និយាយទៅក្មេង) បរទេសគេយកមកកត់សំគាល់ថា ឆ្ងាញ់។
ត្រង់នេះក៏ទំនងដែរ ។ ប្រហែលមានប្រភពមកពីអ៊ីចឹងមែនក៏មិនដឹង ។
😀 ខ្ញុំទើបសង្ស័យដែរហ្នឹងណា កាលពីពីរបីឆ្នំាមុននេះ មុនខ្ញុំមានអីនធើណែតប្រើ។
ពាក្យដែលបារំាងលាន់់មាត់់ថាញុំាៗ មិនដឹងគេសរសេរម៉េចទេ៖
តែប្រហែលដូចនេះ៖gnam gnam
ហើយទំនងជាអាចអានពីរបៀប៖ ញុំា ,ញ៉ាម។
ញុំា ៖ស៊ីឫហូបឆ្ងាញ់់់,
អ្នកក្រុងញុំាឆ្ងាញ់់ពីព្រោះមានម្ហូបឆ្ងាញ់ៗ ឫនៅឯស្រែ អ្នកស្រែភាគច្រើនគ្មាន
ម្ហូបញុំាឆ្ងាញ់់ៗដូចអ្នកក្រុងទេ(និយាយជាទូទៅ)លើកលែងអ្នកក្រ។
ញ៉ាម ៖ចង់់ស៊ីហើយស៊ីទៀត(ជក់់ចិត្ត)។នេះមកពីញុំាទៅឆ្ងាញ់់ ក៏
ញៀន។ឧ.ញ៉ាមដូចស៊ីក្ដាមដុត។បានស៊ីម្ដងញ៉ាម។
មិនដឹងពាក្យទំាងពីរនេះទាក់់ទងគ្នាអត់់ទេ? ប៉ុន្តែពិតជាមានន័យឆ្ងាញ់់នៅក្នុងហ្នុងជាមួយគ្នា។
ខ្ញុំទើបរកឃើញ ថា គេនិយាយ Yum Yum ពេលដែលញុំាចំណី
អាហារណាមួយឆ្ងាញ់់ ។Yu Yum =Enjoyment or satisfaction in tasting
of something delicious. មានន័យថាពេញចិត្តពេលបានភ្លក់់ចំណីអាហារណាមួយ ហើយក៏លាន់់មាត់់ថា Yum Yum (យាំ យំា ឫ ញុំា ញុំា)។
សូមចុចមើលន័យរបស់់ពាក្យYum Yum នៅអាសយដ្ឋានខាងក្រោមនេះ៖
http://dictionnary/reference.com/browse/yum
សូមអញ្ជើញ សម្តេច ទ្រង់ ឯកឧត្តម អស់លោក លោកស្រីអញ្ជើញចូល ស៊ីបាយទាំងអស់គ្នា ហាហាហាហា