អក្សរ ក និង ខ នេះ វាមានសំឡេងស្រដៀងគ្នាណាស់ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកអានពិបាកនឹងចែកថាជាសំឡេង ក ឬ ខ។ ជាឧទាហរណ៍ ពាក្យ ក្លែប ក្សត្រ ក្នុង ។ល។ ភាគច្រើនយើងបញ្ចេញសំឡេង ខ។ បើតាមសុភ័ក្ត្រ (ខំមិនទី៨) គឺអក្សរ ក នៅតែបញ្ចេញសំឡេង ក អក្សរ ខ នៅតែបញ្ចេញសំឡេង ខ ប៉ុន្តែ ការបញ្ចេញសំឡេងនេះ ភាគច្រើនយើងបញ្ចេញស្រដៀងនឹងអក្សរ ខ ជាងអក្សរ ក (ពាក្យខាងលើ)។ ពេលនេះ ខ្ញុំសូមលើកឡើងតែអំពីការប្រើអក្សរទាំងនេះ។ សូមសាកពិនិត្យមើលតាមខាងក្រោមនេះ។
- ក វគ្គ៖ មិនមានតម្រួតក្រោមអក្សរខទេ វគ្គនេះមានតែជើង ង ដែលអាចតម្រួតក្រោមអក្សរកបាន។
- ច វគ្គ៖ មានតម្រួតតែក្រោមអក្សរខ។
- ដ វគ្គ៖ មានតម្រួតតែក្រោមអក្សរក។
- ត វគ្គ៖ ឃើញមានប្រើជើងត មួយនៅក្រោមអក្សរខ គឺពាក្យ “ខ្តត”។ ជើងទ ដែលផ្ញើក្រោមអក្សរក មានតែមួយគត់ គឺពាក្យ “ក្ទម្ព” ក្រៅពីនោះជើងទ ផ្ញើនឹងខទាំងអស់។ ចំណែកឯជើងនវិញ មានផ្ញើក្រោមកតែពាក្យ ក្នក់ ក្នាញ់ ក្និកក្នក់ ឬ ក្នក់ក្និក ក្និច និង ក្នុង ក្រៅពីនេះ សុទ្ធតែផ្ញើក្រោមខទាំងអស់។
- ប វគ្គ៖ ជើងប មានផ្ញើតែក្រោមអក្សរក។ ជើងព មានផ្ញើតែក្រោមអក្សរខ។ ជើងម ផ្ញើក្រោមអក្សរក មានពាក្យ ក្មាង ក្មួយ ក្មេក និង ក្មេង ក្រៅពីនេះគេផ្ញើក្រោមអក្សរខទាំងអស់។
- សេសវគ្គ៖ ជើងយ ផ្ញើបានតែក្រោមអក្សរខ។ ជើងរ ផ្ញើបានតែក្រោមអក្សរក។ ជើងល ផ្ញើក្រោមអក្សរខ មានពាក្យ ខ្លប ខ្លា ខ្លាច ខ្លាញ់ ខ្លី ខ្លឹម ខ្លឺត ខ្លុក ខ្លុង ខ្លុយ ខ្លុះ ខ្លូត ខ្លួន ខ្លេវៗ ខ្លែង ខ្លោង ខ្លោងទ្វារ ខ្លោច ខ្លោញៗ ខ្លោត ខ្លៅ ខ្លាំង និង ខ្លះ ក្រៅពីពាក្យទាំងនេះ ផ្ញើក្រោមអក្សរកទាំងអស់។ ជើងវ ផ្ញើក្រោមអក្សរខទាំងអស់ លើកលែងតែពាក្យ “ក្វែន”មួយដែលផ្ញើក្រោមអក្សរក។ ជើងស ផ្ញើនឹងអក្សរកមានពាក្យ ក្សណៈ ក្សត្រ ឬ ក្សត្រិយ៍ ក្ស័យ ក្សាន្ត ក្សិណ ក្សិណក្ស័យ ក្សីណ ក្សីរ ក្សេត្រ ក្សេត្រាជីវកម្ម ក្សេត្រាធិការ ក្សេត្រារក្ស ក្សេម និង ក្សេមក្សាន្ត ក្រៅពីពាក្យទាំងនេះ សុទ្ធតែផ្ញើជើងក្រោមអក្សរខ។ ជើងអ អាចផ្ញើបានតែក្រោមអក្សរកប៉ុណ្ណោះ។
>> អត្ថបទខាងលើ ជាអត្ថបទដែលកែប្រែរួច បើមានយោបល់អ្វីបន្ថែម សូមបញ្ចេញមតិនៅខាងក្រោម។
សម្រាប់ខ្មែរ 
ពិតជាល្អណាស់ បឿនពីពេលនេះទៅខ្ញុំឈប់ច្រឡំទៀតហើយ! តែសូមបឿនបង្ហាញពីឯកសាយោងផងបានទេ?
ឯកសារយោងគឺវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជួនណាត បោះពុម្ពគ្រាទី ៥ ដោយធ្វើការប្រៀបធៀបរវាងអក្សរ ក និង ខ។ នៅមានអក្សរគ-ឃ ច-ឆ ។ល។ សុទ្ធតែមានការច្រឡំក្នុងការប្រើ បើមានពេលខ្ញុំនឹងរៀបចំបន្តទៀត ឬបើភីមានពេល អាចរៀបចំចែកគ្នាបានវិភាគផងក៏បាន។
អរគុណ!
អរគុណបឿនដែលបានចែករំលែកចំណេះដឹងបន្ថែម ។ សុំបន្ថែមបន្តិច បើតាមខ្ញុំដឹង ក្ស ដែលខ្មែរយើងប្រើពាក្យពីភាសាសំស្ក្រឹត បើជាបាលីគឺប្រើ ខ ។ ក្សត្រ, ក្សេមក្សាន្ត, ក្សិណក្ស័យ ។ល។ ឧទាហរណ៍ ទក្ខិណានុប្បទាន (បាលី) ទក្សិណានុប្បទាន (សំស្ក្រឹត) ប្រែថាបុណ្យសប់ ។
អុញខុសមួយបាត់ “សព” មិនមែន “សប់” ទេ
វីរិយាប្រហែលជាសរសេរបញ្ច្រាសហើយ។ ទក្ខិណានុប្បទាន ជាបាលី ចំណែក ទក្សិណានុប្បទាន ទើបជាសំស្ក្រឹត។ អ្វីដែលវីរិយាលើកឡើងនេះ យើងគួរចាត់ចូលក្នុងផ្នែកផ្សេងមួយទៀត គឺគួរតែដាក់ក្នុងរបៀបកម្លាយពីសំស្ក្រឹតមកបាលីវិញ ដូចជា ក្ខ > ក្ស, ក្ក > ក្រ ។ល។
បាទ! បើសិនមានពេលខ្ញុំនិងលើកចំណាមួយដែលទាក់អក្សរសាស្រ្តជាតិយើងមកនិយាយដែរ។
ជួយចែកគ្នានូវអ្វីដែលយើងបានដឹង គឺវាប្រសើរណាស់។ ខ្ញុំគាំទ្រ!
លោកបឿនយល់ខុសហើយ ” …ហេតុអ្វីបានជាគេប្រើអក្សរ «ក» មិនប្រើអក្សរ «ខ» ទៅវិញ បើសំឡេងវាគឺជាសំឡេងអក្សរខយ៉ាងនេះ។…” ខ្មែរសរសេរ «ក» គឺបញ្ចេញសំឡេង «ក», សរសេរ «ខ» គឺបញ្ចេញសំឡេង «ខ»។ ឯរឿងសរសេរ «ក» បញ្ចេញសំឡេង «ខ» នោះ គឺមានតែលោកបញ្ចេញខ្លួនឯងនឹង ភាគច្រើនអ្នកនៅទីក្រុង បញ្ចេញសំឡេង «ខ» ហើយ។ ដូចជា «ក្លាហាន» អានជា «ខ្លាហាន», «ក្លាយ» អានជា «ខ្លាយ» ជាដើម។ល។ មិនខុសគ្នានឹង «ស្រែ» អានថា «ស៊ែ» នោះទេ។ បើតាមពិតទៅត្រូវសួរទៅវិញថា បើនាំគ្នាគ្រប់អង្គ អាន «ខ្លាហាន, ខ្លាយ» បែបនេះទេ ម្ដេចសរសេរ «ក» ថ្វី?។ អក្សរសរសេរគឺកើតចេញពីភាសានិយាយ។ ខ្ញុំសាកដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់ហើយពាក្យអស់ទាំងនេះ។ បងប្អូនអ្នកនៅសៀមរាប គាត់អានយ៉ាងត្រឹមត្រូវគឺ “ក្លាយ, ក្លាហាន” សូមប្រយ័ត្នកុំយល់ច្រឡំនាំគ្នាថាពួកគាត់និយាយតាមអក្សរឲ្យសោះ ព្រោះពួកគាត់មិនមែននិយាយតាមអក្សរ តែពួកគាត់ និយាយ “ត្រូវ”។
សុភ័ក្ត្រនិយាយអ៊ីចឹងខ្ញុំសូមឯកភាព។ អក្សរទាំងពីរនេះមានសំឡេងច្រឡំគ្នាណាស់ពេលយើងប្រកបជាមួយជើង។ ពាក្យ”ក្លាហាន” មានសំឡេងតែពីរម៉ាត់ទេ គឺអាន “កឡា-ហាន” សំឡេង ក និងឡា អានជាប់គ្នាធ្វើឱ្យឮសំឡេងអក្សរកតិច ដែលវាស្រដៀងនឹង “ខឡា-ហាន”មែនទែន។ ខ្ញុំមិនបានចាប់ភ្លឹក នឹកដល់ការប្រកបតួអក្សរទាំងពីរនេះ ទើបធ្វើឱ្យមានការយល់ច្រឡំ ខ្ញុំនឹងបញ្ជាក់បន្ថែមទៀត។ សូមអរគុណសុភ័ក្ត្រ។